Het is 2003 als ik voor het eerst van het project hoor; de Centrale As. Ik kom via mijn toenmalige werkgever (gemeente Smallingerland) in aanraking met dit mega-project. Samen met een collega ga ik als groentje in het ruimtelijk ordeningsvak naar het projectbureau in Burgum. Een enorme bulk aan informatie rijker, rijden we weer terug naar Drachten. Over de oude route natuurlijk…
In de jaren die volgen krijgen de plannen voor de weg vorm. Ik heb bewondering voor de betrokken partijen, die hebben het niet gemakkelijk. Vele procedures en processen komen er namelijk aan te pas voordat de eerste schep eindelijk de grond in gaat. En dan nog zijn er de notoire ‘prottelers’ (mopperaars) die tot het eind door blijven emmeren.
Na jaren procederen, graven, ophogen, bouwen en aanleggen en een officieuze opening op 24 september van dit jaar (Sport op de As) was het afgelopen vrijdag dan eindelijk zo ver; de As ging open voor verkeer! Provincie, betrokken gemeenten en andere betrokkenen openden de weg met een plechtigheid. Vrijdagavond was het al een drukte van belang op de weg. Ik kon dat mooi zien vanuit de bus.
Vrijdag en zaterdag was ik er niet aan toe gekomen en had ik geen aanleiding om de weg eens te proberen. Maar gister wel.
Als excuus had ik bedacht dat ik bij Lauwersoog wilde gaan wandelen in de natuur. De navigatie bij huis dus aangezet op Lauwersoog. De navigatie gaf aan; de verwachte aankomsttijd is 15.18 uur, een reis van ongeveer een uur voor de boeg dus. Vanaf de Wâldwei draai ik bij Nijega de Centrale As op.
Gelijk valt het me op; het is best druk voor een zondagmiddag en het gehalte grijze koppen dat ik in de auto’s zie is groot. Ik rij de meeste mensen voorbij, om de een of andere reden rijden de mensen vandaag allemaal 80 km/uur op deze autoweg (100km/uur). Ik vermoed dat iedereen die hier rijdt toch vooral de weg en de omgeving (nieuwe natuur) aan het bewonderen is. De As is schijnbaar nu nog vooral een bezienswaardigheid.
Ik gebruik de weg waarvoor deze bedoeld is; om snel vanaf het zuiden naar het noordoosten van Friesland te komen. En dat ‘snel’ lukt zeker! Met dat mijn navigatie al rijdend door de landerijen me naar alle echte wegen in de omgeving verwijst (de kaarten zijn van 2012) is mijn verwachte aankomsttijd uit beeld verdwenen. Pas bij Dokkum verschijnt deze weer in beeld en tot mijn verassing is de tijd daar al teruggebracht naar 15.02 uur; een tijdwinst van 16 minuten op een afstand van nog geen 40km! Als ik uiteindelijk in Lauwersoog ben is het 14.58 uur. Mensen kunnen dus niet meer beweren dat de As het noordoosten niet beter bereikbaar maakt! Mijn testje heeft het tegendeel al bewezen. Voor mij is de Centrale As geen bezienswaardigheid; ik vind ‘m nu al heel functioneel.